Kan jij nepnieuws herkennen? Via deze quizpagina test je het! Er volgen per quiz 10 stellingen, en het is aan jou om te beoordelen of ze waar of niet waar zijn. Je krijgt ook meteen te zien hoe de deelnemers van ons onderzoek het hebben gedaan.
De recentste quiz staat bovenaan. Voor eerdere rondes, scroll naar beneden! 👀 Voor al onze bevindingen, check onze resultatenpagina.
De quiz van ronde 4 (oktober)
Het dragen van mondkapjes belemmert de aanvoer van nieuwe lucht, wat kan leiden tot zuurstoftekort.
FAKE NEWS ALERT! Deze stelling is niet juist. De mondkapjes die onder andere verplicht zijn in het openbaar vervoer, sluiten niet zodanig af dat je in ademnood komt. Adem kan door het mondkapje heen (behalve als je bijvoorbeeld zelf een mondkapje gemaakt hebt van een boterhammenzakje; dat is een minder goed idee). Het dragen van een mondkapje kan wel als ongemakkelijk ervaren worden, maar brengt dus geen gezondheidsrisico's met zich mee. 65,5% dacht dan ook dat dit (waarschijnlijk) niet waar was, maar 15,7% van onze steekproef dacht dat deze stelling (waarschijnlijk) klopte.
In de coronavaccins die op dit moment ontwikkeld worden bevinden zich resten van geaborteerde embryo's.
FAKE NEWS ALERT! Deze stelling klopt niet. Bij de ontwikkeling van sommige vaccins wordt gebruik gemaakt van "humane cellijnen", die zijn gebaseerd op cellen van embryo's die tientallen jaren geleden geaborteerd zijn. Deze cellen worden veranderd en heel vaak vermenigvuldigd, zodat ze gebruikt kunnen worden in een vaccin. Dit soort deeltjes zijn van belang, omdat het virus zich alleen in "menselijke" cellen kan vermenigvuldigen. Maar de deeltjes die in het vaccin zitten, hebben dus nooit in een embryo gezeten. Slechts 2,6% geloofde deze stelling, en 15,9% twijfelde.
Het is in de horeca voor bezoekers verplicht hun contactgegevens te registreren, anders kan hen de toegang geweigerd worden.
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet juist. Volgens de privacywetgeving ben je niet verplicht om je contactgegevens achter te laten. Horeca medewerkers zijn wél verplicht om er naar te vragen, maar mogen je dus niet weigeren als je je niet registreert. Registratie is altijd vrijwillig. Toch wist de meerderheid van onze steekproef dit niet: 79,5% (!) dacht dat deze stelling juist was.
De app CoronaMelder kan zien waar je precies bent (geweest).
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet juist. De CoronaMelder weet niet WIE je bent en WAAR je bent. Wanneer jouw telefoon met de app dichtbij die van een ander - die ook de app heeft geïnstalleerd - komt, wisselen ze via bluetooth een willekeurige code uit. Die code wordt opgeslagen, maar welke telefoon het betrof en waar de uitwisseling plaats vond, worden niet opgeslagen. De app onthoudt dus alleen een aantal codes van telefoons die in de buurt zijn geweest. Ook deze stelling bleek lastig; 49,9% dacht dat de app wél kan zien waar je bent (geweest). 29,7% had het wel goed.
Bill Gates wil via het coronavaccin mensen inenten met microchips waarmee hij hen kan volgen.
FAKE NEWS ALERT! Dit is onjuist. De ontwikkeling van vaccins wordt nauwlettend gecontroleerd, en er is geen arts of bedrijf die daar chips in gaat toevoegen. Zo'n vaccin zou nooit door alle controles heen komen (https://www.rd.nl/artikel/884449-kan-de-elite-gevaccineerde-mensen-volgen-via-5g-en-een-chip). De meerderheid van de steekproef wist dit (80,1%). 5,9% geloofde deze stelling wel, en 14,1% twijfelde.
Het is niet toegestaan om mee te zingen bij concerten.
FAKE NEWS ALERT! Het is inderdaad niet toegestaan om te zingen in grote groepen mensen, dus ook niet bij concerten. (Let wel, sinds 1 december is dit omgezet in een dringend advies; https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/openbaar-en-dagelijks-leven/zingen-toneelspelen-dansen-muziek-maken-en-acteren/zingen-en-zangkoren). De meerderheid van de steekproef wist dit (87,9%).
Je mag thuis, op het balkon en in de tuin maximaal 3 gasten ontvangen (exclusief kinderen t/m 12 jaar).
Dit klopt. 7,1% van onze deelnemers dacht dat deze stelling onjuist was, en 6,9% twijfelde hierover.
Het coronavirus kan goed overleven in de vriezer.
Dit klopt. Virologen bewaren deeltjes van virussen juist in de vriezer voor bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek (dit in combinatie met een speciale vloeistof; maar ook zonder die vloeistof kan een virus enige tijd in een vriezer overleven: https://www.nporadio1.nl/homepage/25823-factcheck-kan-het-coronavirus-overleven-in-de-vriezer). Over deze stelling bestond meer twijfel als over de vorige. Slechts 18,8% had het juist, en 47,9% dacht dat het virus niet kan overleven in de vriezer.
Iedereen die zich heeft laten testen op het coronavirus, moet thuisblijven tot de uitslag bekend is.
Dit klopt. Wanneer je getest bent moet je thuisblijven en mag je geen visite ontvangen. Ook dien je afstand te houden van je huisgenoten (die mogen overigens wel naar buiten, behalve als je last hebt van koorts of benauwdheidsklachten, of positief getest bent). De meeste mensen wisten dit (88,4%). Toch dacht 5,8% dat dit niet klopte, en 5,8% twijfelde.
Op dit moment nemen alleen geselecteerde laboratoria voor onderzoeksdoeleinden testen af die aantonen of mensen al besmet zijn geweest met het coronavirus.
Dit is juist. Met behulp van bloedonderzoek kan bepaald worden of iemand antistoffen tegen het virus heeft. Dit wordt nu enkel nog voor onderzoeksdoeleinden gedaan, omdat zo'n test een gevoel van "schijnveiligheid" kan geven (https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5148541/corona-update-antistoffen-testen-coronavirus). Deze stelling vond men wederom een lastige. 48,5% had het juist, en 25,4% dacht dat deze stelling niet klopte. 26% van de deelnemers twijfelde.
________________________________________________________________________________________________________
De quiz van ronde 3 (juli)
Alcoholische dranken zoals bier en wijn stimuleren het immuunsysteem en resistentie tegen het coronavirus
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet waar. Zwaar alcohol gebruik is juist slecht voor je imuunsysteem (WHO). De meeste mensen waren dan ook vrij zeker dat dit niet waar was (84.7%). In onze steekproef dacht 3% dat deze stelling waarschijnlijk wél waar was.
De 1,5 meter norm geldt alleen binnen
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet waar. Ook buiten dient iedereen van 18 jaar en ouder 1,5 meter afstand tot elkaar te houden (website rijksoverheid). In onze steekproef wist 90.4% dat dit niet waar was, en 4.9% twijfelde.
Het coronavirus is aangetroffen in kraanwater
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet waar, en 82.5% van de deelnemers in onze steekproef wisten dit. 5.4% dacht wel dat het virus in kraanwater was aangetroffen.
Per 1 juli zijn alle horeca weer open.
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet waar. Discotheken, nachtclubs en vergelijkbare dansgelegenheden blijven vooralsnog gesloten. Over deze stelling was blijkbaar veel onduidelijkheid: 75.9% van de deelnemers in onze steekproef dacht namelijk dat wél alle horeca weer zou open gaan. Slechts 14.6% wist dat dit niet zo was, en 9.5% twijfelde.
Het eten van knoflook voorkomt het oplopen van het coronavirus
FAKE NEWS ALERT! Dit is niet waar. Slechts 1.3% dacht dat dit wel waar was, maar 10.3% van de steekproef twijfelde hierover.
Als iemand binnen het gezin of huishouden koorts en/of benauwdheid heeft, dan moet iedereen thuisblijven
Als iemand in het huishouden of gezin koorts en/of benauwdheid heeft, dan moet iedereen thuisblijven totdat de testuitslag negatief is. Bij een negatieve testuitslag mogen de huisgenoten weer naar buiten. De meeste mensen wisten dat dit juist was (83.7%). Een kleine 9% van de deelnemers dacht dat deze stelling onjuist was.
Per 1 juli zijn alle binnen- en buitensporten weer mogelijk
Dit is juist, maar 18.6% van onze deelnemers dacht dat dit niet waar was. 12.4% twijfelde.
Per 1 juli zijn alle contactberoepen weer toegestaan
Dit is waar. Toch dacht 16.9% dat dit niet waar was, en 14.5% twijfelde.
Het is niet zeker of iemand een tweede keer het coronavirus kan krijgen
Dit klopt. Er zijn internationaal enkele meldingen van mensen die mogelijk een tweede keer besmet zijn met het nieuwe coronavirus. Het aantal meldingen is echter te klein om harde conclusies te trekken over herbesmetting. Dit wist 61.8% van onze steekproef. 17.9% dacht dat het al wel zeker was, en 20.3% twijfelde.
Het klimaat heeft weinig invloed op de verspreiding van het coronavirus
Deze stelling is juist. Van sommige virussen is bekend dat ze minder makkelijk verspreiden bij een zonnig, warm klimaat. Het coronavirus heeft zich ook verspreid in landen met zo'n klimaat. Er is dus geen bewijs dat het zich minder verspreidt of verdwijnt als het warmer wordt. Toch dacht 39.9% van onze deelnemers dat het klimaat wel invloed heeft op de verspreiding van het coronavirus. 28.9% twijfelde.
________________________________________________________________________________________________________
De quiz van ronde 2 (juni)
Zodra er een vaccin voor het coronavirus is, wordt meteen de hele Nederlandse bevolking ingeënt.
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1352 Nederlanders dacht 25,5% dat dit (waarschijnlijk) waar was en nog eens 22,1% twijfelde. Maar het is dus niet waar. Waarschijnlijk krijgen kwetsbare mensen die een verhoogd risico hebben om ziek te worden, mensen die een verhoogd risico op overdracht hebben zoals in de zorg en bij de politie, en mensen in andere cruciale beroepen voorrang op het vaccin. In deze video wordt het duidelijk uitgelegd; https://www.nu.nl/281766/video/het-coronavaccin-komt-eraan-maar-kom-jij-wel-aan-de-beurt.html
De kans op verspreiding van het coronavirus is buiten even groot als binnen.
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1352 Nederlanders dacht 8,3% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 12% twijfelde. Maar het is dus niet waar. De kans op verspreiding is buiten waarschijnlijk iets kleiner dan binnen. Daarom mocht buiten sporten bijvoorbeeld wel, terwijl sportscholen nog dicht waren. Wel is buiten 1,5 m afstand houden nog steeds belangrijk.
China gebruikt het coronavirus als biowapen in de handelsoorlog met de Verenigde Staten.
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1352 Nederlanders dacht 9,1% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 24,4% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
De griepprik vergroot de kans op het krijgen van het coronavirus.
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1352 Nederlanders dacht 2,9% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 18,2% twijfelde. Maar het is dus niet waar. De griep en het coronavirus zijn twee verschillende virussen, en de griepprik heeft geen invloed op je vatbaarheid voor het coronavirus.
Vanaf 1 juni mogen sportscholen, sauna's, kantines en casino's weer open.
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1352 Nederlanders dacht 20% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 11,4% twijfelde. Maar het is dus niet waar. Deze faciliteiten zijn pas per 1 juli open gegaan.
Als je zonder problemen tien seconden je adem kunt inhouden, ben je niet besmet met het coronavirus.
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1352 Nederlanders dacht 4,4% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 12,7% twijfelde. Maar het is dus niet waar. De enige manier waarop je kunt controleren of iemand besmet is, is via een officiële test.
Vanaf 1 juni mogen terrassen open. Er geldt hier geen maximumaantal personen, zolang iedereen aan een tafel zit en 1,5 meter afstand tot elkaar houdt (behalve mensen uit hetzelfde huishouden).
Dit is correct, maar er was wel wat onduidelijkheid over. In onze steekproef dacht 22,2% dat dit (waarschijnlijk) niet waar was en 8,3% twijfelde.
Kinderen tot en met 12 jaar hoeven onderling geen 1,5 meter afstand te houden.
Deze stelling is juist. De kans dat kinderen jonger dan 12 het virus doorgeven aan anderen is heel klein. Toch dacht 9,1% van onze steekproef dat ook zij afstand moeten houden, en 11,8% twijfelde.
In het openbaar vervoer is het vanaf 1 juni verplicht om een niet-medisch mondkapje te dragen.
Dit klopt; de boete voor het niet dragen van een mondkapje is 95 euro en kan bij herhaalde overtredingen oplopen tot wel 350 euro. In de steekproef dacht nog 2,7% dat dit onjuist was, en 5,3% twijfelde.
Vanaf 1 juni kan iedereen met corona-gerelateerde klachten, zoals verkoudheidsklachten, benauwdheid, koorts of plotseling verlies van reuk en/of smaak, zich laten testen op het coronavirus.
Dit is juist. Een afspraak maken kan via 0800-1202 of, sinds kort, coronatest.nl. Toch dacht 3,4% dat dit niet juist was, en 7,8% twijfelde.
________________________________________________________________________________________________________
De quiz van ronde 1 (mei)
Het coronavirus is ontstaan door het nieuwe snelle mobiele 5G-internet
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 1.2% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 8.1% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
Mannen met een baard zijn extra bevattelijk voor het coronavirus, zeker als zij ook nog eens kaal zijn
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 5.7% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 16.9% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
Microsoft-oprichter Bill Gates en zijn vrouw Melinda hebben het patent op het nieuwe coronavirus
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 5.2% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 18.4% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
Het coronavirus treft alleen oudere mensen
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 6.7% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 8.9% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
Het is onveilig om een brief of pakket uit China te ontvangen
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 8.1% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 19.9% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
UV-lampen kunnen het coronavirus doden
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 9% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 22% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
Het coronavirus is ontwikkeld in een Chinees laboratorium
FAKE NEWS ALERT! In onze steekproef van 1465 Nederlanders dacht 15.7% dat dit (waarschijnlijk) waar was en 25.9% twijfelde. Maar het is dus niet waar.
Kinderen dragen weinig bij aan de verspreiding van het coronavirus in Nederland
Dit is waar. Kinderen lijken weinig bij te dragen aan de verspreiding. In onze steekproef dacht 20% dat dit (waarschijnlijk) niet waar was en 25.9% twijfelde (bijna de helft is dus nog niet overtuigd!)
Tijdelijk verlies van geur en smaak kan een symptoom zijn van het coronavirus
Dit klopt! Verlies van geur en smaak kan een symptoom zijn. Maar, 14.2% van onze steekproef dacht dat dit (waarschijnlijk) niet waar was en 22.6% twijfelde.
De geschatte incubatietijd van het coronavirus is tussen de 2-14 dagen
Dit is correct! Er zijn aanwijzingen dat tot 14 dagen na besmetting de eerste symptomen kunnen onstaan (de incubatietijd). In onze steekproef dacht 3.3% dat dit (waarschijnlijk) niet waar was en 10.4% twijfelde.